ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೆಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ 100 ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಸರಳವಾಗಿದ್ದು, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂದೇಶಗಳು 8-14 ವರ್ಷಗಳ ನಡುವಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉದ್ದೇಶಿತವಾಗಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇದು 10-14 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ನಡುವಿನ ತರುಣಾವಸ್ಥೆಯವರನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 10-14 ವರ್ಷ ಪ್ರಾಯದ ತರುಣಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತವೂ ಹಾಗು ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾವು ಭಾವಿಸುತ್ತೇವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದು ಸಹಜ. ಜೊತೆಗೆ, ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಅವರು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಈ ನೂರು ಸಂದೇಶಗಳು ಮಲೇರಿಯಾ, ಭೇದಿ, ಪೌಷ್ಟಿಕತೆ, ಕೆಮ್ಮು-ಶೀತ-ಜ್ವರ, ಹೊಟ್ಟೆಯ ಹುಳುಗಳು, ನೀರು ಹಾಗೂ ಶುಚಿತ್ವ, ಪ್ರತಿರೋಧಕ ಲಸಿಕೆಗಳು, ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್, ಹಾಗೂ ಅಪಘಾತಗಳು, ಘಾಯ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆರಂಭಿಕ ಬೆಳೆವಣಿಗೆಯಂತಹ ಹತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಹತ್ತು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಸರಳವಾದ ಈ ಸಂದೇಶಗಳು ಪೋಷಕರಿಗೆ, ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ, ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ಕೂಟಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಕ್ಲಿನಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತವೆತ.

ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಜ್ಞರಿಂದ ವೃದ್ಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಿಮರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು, ಆದರೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ಉಳಿಯತಕ್ಕದ್ದು. ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ನಿಖರ ಮತ್ತು ಪರಿಷ್ಕೃತವಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಅವರ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ರಚನೆಗೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಬಳಸುವರು.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸಮರ್ಪಕ ಕೈತೊಳೆಯುವ ಬಗ್ಗೆ ಸಂದೇಶವೊಂದನ್ನು ಕಲಿತ ನಂತರ, ಮಕ್ಕಳು “ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿನ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿನ ಜನರು ತಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟಪಡಲು ಕಾರಣಗಳೇನು?” ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಕೇಳಬಹುದು. ಮಕ್ಕಳು ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವರು ಮತ್ತು ಅವರು ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಗೆಹರಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಿರುವರು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣರಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಕಲಿಕೆಗೆ ಮೌಲ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂದೇಶವು ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಮುಖ್ಯದ್ವಾರವಾಗಿದೆ.

ಪೋಷಕರು ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಕರು ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೇಳಬಹುದು. ಅಥವಾ, ಮಕ್ಕಳು ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ನೆರವಾಗಲು, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಂತಹ ಕ್ರಮವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶವೊಂದನ್ನು ಕಲಿತ ಮತ್ತು ಬೇರೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಿಸಲು ಚಿಕ್ಕಪುಟ್ಟ ಬಹುಮಾನವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಂದು ರಿಬ್ಬನ್ ಅಥವಾ ಬಣ್ಣದ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ ತುಂಡನ್ನು ಬಹುಮಾನಗಳಾಗಿ ನೀಡಬಹುದು. ನಂತರ, ಮಕ್ಕಳು ಇವುಗಳನ್ನು ಒಂದು ಕೋಲಿಗೆ ಕಟ್ಟಿ ವರ್ಣಮಯ ಕಾಮನಬಿಲ್ಲಿನ ಕೋಲು ರಚಿಸಿ ಆನಂದಿಸಬಹುದು. ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಲಿತ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಬಹುದು.

ಕಲಿಕೆಗೆ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ 100 ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಯೂಕೆ ಯಲ್ಲಿನ ಕೆಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಮೂಲದ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಚಿಲ್ಡ್ರನ್ ಫಾರ್ ಹೆಲ್ಥ್ ರಚಿಸಿದೆ. ಚಿಲ್ಡ್ರನ್ ಫಾರ್ ಹೆಲ್ಥ್ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಇರುವ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ.

1. ಶಿಶುಗಳ ಆರೈಕೆ (Kannada, Caring for Babies & Young Children)

1. ನಿಮಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಶಿಶು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಆಟ ಆಡುವುದು, ಮುದ್ದಾಡುವುದು, ಮಾತನಾಡುವುದು, ನಗುವುದು ಮತ್ತು ಹಾಡು ಹೇಳುವುದು.
2. ಶಿಶುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಸುಲಭವಾಗಿ ಕೋಪಗೊಳ್ಳುವರು, ಭಯಪಡುವರು ಮತ್ತು ಅಳುವರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಅವರಿಗೆ ವಿವರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಯಾವಾಗಲೂ ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದಿರಿ.
3. ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ಬಹುಬೇಗನೆ ಕಲಿಯುವರು: ನಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ, ಶಬ್ದ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ, ತಿನ್ನುವುದು ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವುದು ಹೇಗೆ. ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ ಆದರೆ ಅವರು ಸುರಕ್ಷಿತ ತಪ್ಪು ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವಂತೆ ಎಚ್ಚರವಹಿಸಿ!
4. ಎಲ್ಲಾ ಹುಡುಗಿಯರು ಮತ್ತು ಹುಡುಗರು ಪರಸ್ಪರರಂತೆಯೇ ಮುಖ್ಯರಾಗಿರುವರು. ಎಲ್ಲರನ್ನೂ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಖಾಯಿಲೆಯಿರುವ ಮತ್ತು ಊನತೆ ಹೊಂದಿರುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ವ್ಯವಹರಿಸಿ.
5. ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ನಡೆಯುವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಕಲು ಮಾಡುವರು. ನಿಮ್ಮನ್ನು ನೀವು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ, ಅವರ ಬಳಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ದಾರಿ ತೋರಿಸಿ.
6. ಮಕ್ಕಳು ಅತ್ತಾಗ, ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಿರುತ್ತದೆ (ಹಸಿವು, ಭಯ, ನೋವು). ಅದು ಏಕೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ.
7. ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಪದಬಂಧಗಳು, ಪೈಂಟಿಂಗ್ ಹಾಗೂ ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುವ ಮೂಲಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆಗಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಸಿದ್ಧರಾಗುವಂತೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ.
8. ಒಂದು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಮಗುವು ಅಂಬೆಗಾಲಿಡುವ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಮಾತನಾಡುವ, ನಡೆಯುವಂತಹ ’ಮೊದಲ’ ಮುಖ್ಯ ನಡೆಯನ್ನು ಯಾವಾಗ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡಿರಿ ಮತ್ತು ಒಂದು ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
9. ಶಿಶುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರುವರು (ವಿಶೇಶವಾಗಿ ಕೈಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖ), ಸುರಕ್ಷಿತ ನೀರು ಕುಡಿಯುವರು ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ತಮ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವರು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ವಯಸ್ಕರ ಕಾಳಜಿ ಆರೈಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಬೆಳೆದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ರೋಗವನ್ನು ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದು.
10. ಶಿಶು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪ್ರೀತಿಯ ಕಾಳಜಿ ನೀಡಿ, ಆದರೆ ನಿಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ಮರೆತುಬಿಡಬೇಡಿ. ನೀವೂ ಸಹ ಮುಖ್ಯರಾಗಿರತ್ತೀರಿ.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಶಿಶುಗಳ ಆರೈಕೆ: ಮಕ್ಕಳು ಏನನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ?

• ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಶುಗಳ ಆರೈಕೆಯಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ವಂತ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು!
• ನಾವು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದಂತೆ ಆಗಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು!
• ಬೇರೆ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು!
• ಹುಡುಗರು’ ಮತ್ತು ’ಹುಡುಗಿಯರು’ ಎಂದು ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸುವುದು; ಹುಡುಗರು ಹುಡುಗಿಯರ ಆಟಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹುಡುಗಿಯರು ಹುಡುಗರ ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು. ನಂತರ, ಎರಡೂ ಗುಂಪುಗಳು ಆಟಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಬಿಡುವುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀವು ಆಟಗಳನ್ನು ಹುಡುಗರು ಅಥವಾ ಹುಡುಗಿಯರ ಆಟಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಿರಾ? ಏಕೆ ಅಥವ ಏಕೆ ಅಲ್ಲ?
• ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ’ಉತ್ತಮ’ ಮತ್ತು ’ಕೆಟ್ಟ’ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರು ಏಕೆ ಹೀಗೆ ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವುದು.
• ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಏನು ಗೊತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ತೋರಿಸಲು ಪೊಸ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು.
• ಮನೆಯಲ್ಲಿ, ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸಮುದಾಯ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ, ಮೊಬೈಲ್ಸ್, ಗೊರಕೆ, ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್ ಬ್ಲಾಕ್ಸ್, ಗೊಂಬೆಗಳು, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರದ ಪುಸ್ತಕಗಳಂತಹ ಆಟಿಕೆ-ಮಾಡುವಂತಹ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವುದು.
• ಸಾಬೂನಿನಲ್ಲಿ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ, ಮತ್ತು ಸಂತುಲಿತ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯಂತಹ ರೋಗವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸರಳ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಪೊಸ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು.
• ಆರೈಕೆದಾರರು ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುತ್ತಿರುವಂತಹ ಸಣ್ಣ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸುವುದು. ಇಬ್ಬರು ತಾಯಂದಿರ ನಡುವಿನ ಸಂವಾದವನ್ನು ಆಟದ ರೂಪಕ್ಕೆ ಅವರು ತರಬಹುದು; ಮಕ್ಕಳು ಮೌನವಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ನಂಬುವ ಒಬ್ಬ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಆಟವಾಡುತ್ತಾ ಬೆಳೆಯಬೇಕೆಂದು ನಂಬುವ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ತಾಯಿ! ಕೇವಲ ಭಂಗಿಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಭಾವೋದ್ರೇಕ/ಭಾವನೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದು. ಬೇರೆ ಮಕ್ಕಳು ಭಾವನೆ ಅಥವಾ ಭಾವೊದ್ರೇಕ ಎಂದರೇನು ಎಂಬುದನ್ನು ಊಹಿಸುವರು.
• ಮಕ್ಕಳು ಏಕೆ ಅಳುವರು ಮತ್ತು ನಗುವರು ಎಂಬುದನ್ನು ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಅಜ್ಜ/ಅಜ್ಜಿಯರಿಗೆ ಕೇಳಿರಿ ಮತ್ತು ಅವರು ಏನನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು ಎಂಬುದನ್ನು ತರಗತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ಒಂದು ತರಗತಿ ಅಥವಾ ಗುಂಪು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಒಂದು ಮಗುವನ್ನು ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮಗುವು ಹೇಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ತಾಯಿಯು ಗುಂಪಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವರು.
• ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಶುದ್ದ, ಸುರಕ್ಷಿತ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುವಂತಹ ರೋಗಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವ ಸರಳ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಒಂದು ಹಾಡು ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ/ಸಹೋದರಿಯೊಂದಿಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಆ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದು.
• ಬೆಳೆದಿರುವ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಮಕ್ಕಳು ಪೋಷಕರನ್ನು ಸಂದರ್ಶನ ಮಾಡುವರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಶಿಶುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆ ಮಾಡುವಾಗ ಅವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದ್ದುದು ಯಾವುದು ಮತ್ತು ಅವರಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದ್ದುದು ಯಾವುದು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳುವುದು.
• ಒಂದು ಮಗುವಿನ ಮೆದುಳು ಹೇಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಹೆಚ್ಚು ತಿಳಿಸಲು ಒಬ್ಬ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಅಥವಾ ವಿಜ್ಞಾನ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಕೇಳುವುದು.
• ಬೆಳೆದ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಮಕ್ಕಳು ತಮಗೆ ಹಾಡುಗಳು, ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಟಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಿಶುಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹಾಡಲು ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿರುವ ಹಿರಿಯರನ್ನು ಕೇಳುವುದು.
• ಶಿಶುಗಳು ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುವುದು ಏನು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ಯೋಜಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಯಾವುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಮಕ್ಕಳು ವಯಸ್ಕರನ್ನು ಕೇಳಬಹುದು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

2. ಕೆಮ್ಮು, ಶೀತ ಮತ್ತು ಖಾಯಿಲೆ (Kannada, Coughs, Colds & Pneumonia)

1. ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಹೊಗೆಯು ಚಿಕ್ಕಪುಟ್ಟ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅವುಗಳು ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗಬಹುದು ಮತ್ತು ರೋಗಕ್ಕೆಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಹೊರಗೆ ಅಥವಾ ತಾಜಾ ಗಾಳಿಯು ಒಳಬರುವ ಮತ್ತು ಹೊಗೆಯು ಹೋಗಬಹುದಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೊಗೆ ಉಂಟಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ.
2. ಧೂಮಪಾನವು ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಬೇರೆಯವರ ಧೂಮಪಾನದಿಂದಾಗುವವಹೊಗೆಯನ್ನು ಉಸಿರಿಸುವುದೂ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿದೆ.
3. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಕೆಮ್ಮು ಮತ್ತು ಶೀತ ಆಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರಿಗೆ ಬೇಗನೆ ಗುಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಮ್ಮು ಅಥವಾ ಶೀತ 3 ವಾರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಇದ್ದರೆ, ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯಿರಿ.
4. ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ವೈರಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಹಲವು ಪ್ರಕಾರದ ಕೀಟಾಣುಗಳಿವೆ. ಕೆಮ್ಮು ಮತ್ತು ಶೀತಕ್ಕೆ ವೈರಸ್‌ಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಔಷಧಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಕೊಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
5. ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು ಉಸಿರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ದೇಹದ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿವೆ. ಕೆಮ್ಮು ಮತ್ತು ಶೀತದಿಂದಾಗಿ ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ನ್ಯುಮೊನಿಯಾ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ದುರ್ಬಲ ಶ್ವಾಸಕೋಶ ಉಳ್ಳವರಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ರೋಗಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
6. ನ್ಯುಮೊನಿಯಾದ ಚಿಹ್ನೆಯು (ಗಂಭೀರ ಖಾಯಿಲೆ) ವೇಗದ ಉಸಿರಾಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ಆಲಿಸಿ. ಎದೆಯು ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಕೆಳಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ. ಇತರೆ ಚಿಹ್ನೆಗಳೆಂದರೆ, ಜ್ವರ, ಖಾಯಿಲೆ ಮತ್ತು ಎದೆನೋವುಗಳಾಗಿವೆ.
7. ಒಂದು ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ 60 ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಉಸಿರಾಡುವ 2 ತಿಂಗಳುಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಗುವನ್ನು ಬೇಗನೆ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಹತ್ತಿರ ಕರೆದೊಯ್ಯಿರಿ! 1-5 ವರ್ಷಗಳ ಪ್ರಾಯದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ವೇಗದ ಉಸಿರಾಟವು 20-30 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಆಗಿರುತ್ತದೆ.
8. ಉತ್ತಮ ಆಹಾರಕ್ರಮವು (ಮೊಲೆಹಾಲು ಕುಡಿಯುವ ಮಕ್ಕಳು), ಧೂಮಮುಕ್ತವಾದ ಮನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯು ನ್ಯುಮೊನಿಯಾದಂತಹ ಗಂಭೀರ ಖಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತದೆ.
9. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಚ್ಚಗಿರಿಸುವ, ರುಚಿಕರ ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ಕುಡಿಯುವ (ಸೂಪ್ ಮತ್ತು ಜ್ಯೂಸ್ ನಂತಹ), ನಿಮ್ಮ ಮೂಗನ್ನು ವಿಶ್ರಾಂತ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಕೆಮ್ಮು ಅಥವಾ ಶೀತಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುಬಹುದು.
10. ಕೆಮ್ಮು, ಶೀತ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಖಾಯಿಲೆಗಳು ಒಬ್ಬರಿಂದ ಮತ್ತೊಬ್ಬರಿಗೆ ಹರಡುವುದರಿಂದ ತಡೆಯುವುದು. ಕೈಗಳು, ಆಹಾರದ ಮತ್ತು ಪಾನೀಯದ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ಬಾಯನ್ನು ಕಾಗದದಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಕೆಮ್ಮುವುದು.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಕೆಮ್ಮು, ಶೀತ ಮತ್ತು ಖಾಯಿಲೆ : ಮಕ್ಕಳು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?

• ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಮ್ಮು, ಶೀತ ಮತ್ತು ಖಾಯಿಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ವಂತ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು!
• ನಾವು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದಂತೆ ಆಗಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು!
• ಬೇರೆ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು!
• ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ಹೊಗೆಯಿದೆ, ಎಲ್ಲಿ ಹೊಗೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ? ಮಕ್ಕಳು ಹೊಗೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ಯಾವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಆಟವಾಡಬಹುದು? ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಜನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ದಡಾರ ಮತ್ತು ನಾಯಿಕೆಮ್ಮುಗಳಂತಹ ಅಪಾಯಕಾರಿ ರೋಗಗಳ ವಿರುದ್ದ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯಲು ಪೋಷಕರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಪೋಸ್ಟರ್ ಮಾಡುವುದು.
• ನ್ಯುಮೊನಿಯಾ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಹಾಡು ರಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ಉಸಿರಾಟವು ವೇಗವಾಗಿರುವಾಗ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವಾಗ ಎಣಿಕೆ ಮಾಡಲು ನಮಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗುವಂತೆ ಸ್ಟ್ರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೊನ್ ಜೊತೆ ಪೆಂಡುಲಮ್ ಮಾಡುವುದು, ಮತ್ತು ನಾವು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಏನನ್ನು ಕಲಿತೆವು ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುವುದು.
• ಮೊಲೆಹಾಲುಣ್ಣುವ ಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸುವುದು.
• ಜ್ವರ ಇರುವಾಗ ತಣ್ಣಗಾಗಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಶೀತವಿರುವಾಗ ಬೆಚ್ಚಗಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸುವುದು.
• ಊಟ ಮಾಡುವ ಮುಂಚೆ ಮತ್ತು ಶೌಚಾಲಯವನ್ನು ಬಳಸಿದ ನಂತರ ಸಾಬೂನನ್ನು ಬಳಸಿ ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಲು ಮನೆ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಟಿಪ್ಪಿ ಟ್ಯಾಪ್ ಮಾಡುವುದು.
• ಕೀಟಾಣುಗಳು ಹರಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು, ಮತ್ತು ಕೆಮ್ಮು ಹಾಗೂ ಶೀತದ ವಿರುದ್ದ ನಿಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಬೂನು ಮತ್ತು ನೀರಿನೊಂದಿಗೆ ನಿಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು.
• ನ್ಯುಮೊನಿಯ ಅಥವಾ ಶೀತ ಆಗಿರಬಹುದಾದ ವಿಭಿನ್ನ ಚಿತ್ರಣಗಳನ್ನು ಅಭಿನಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ನ್ಯುಮೊನಿಯಾ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ನ್ಯುಮೊನಿಯಾದ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಯಾವುವು ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇಳುವುದು? ನಾವು ನಮ್ಮ ಏನನ್ನು ಕಲಿತೆವೊ ಅದನ್ನು ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ಧೂಮಪಾನವನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಕೇಳಿರಿ? ನಿಮ್ಮ ಶಾಲೆಯು ಧೂಮಪಾನ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆಯೆ?
• ನಾವು ವೇಗವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಯಾವುದು ಕೇಳಿರಿ? ಬೇರೊಬ್ಬರು ನ್ಯುಮೊನಿಯಾದಿಂದಾಗಿ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿರುವಾಗ ವೇಗವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡುವುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ನಮ್ಮ ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ಮಾಪನ ಮಾಡಬಹುದು.
• ಕೆಮ್ಮು ಮತ್ತು ಶೀತಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಹೊಸ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ವಿಧಾನಗಳು ಯಾವುವು ಕೇಳಿರಿ?
• ಕೀಟಾಣುಗಳು ಹೇಗೆ ಹರಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಕೇಳಿರಿ? ಕೈಕುಲುಕುವ ಆಟವನ್ನು ಆಡುವ ಮೂಲಕ ಕಲಿಯಿರಿ.

ಟಿಪ್ಪಿ ಟ್ಯಾಪ್, ಪೆಂಡುಲಮ್ ಅಥವಾ ಹ್ಯಾಂಡ್ ಶೇಕಿಂಗ್ ಗೇಮ್ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ, ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಇತರೆ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ, ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ email us ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

3. ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ (Kannada, Immunisation)

1. ಪ್ರಪಂಚದೆಲ್ಲೆಡೆ ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಸಧೃಢರಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಿ ಹಾಗೂ ರೋಗಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಸಿಗಲೆಂದು ಪ್ರತಿವರ್ಷವೂ ತಪ್ಪದೆ ಅವರನ್ನು ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಲೆಂದು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತಾರೆ.
2. ಸೋಂಕು ರೋಗದಿಂದ ನರಳುವಾಗ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ರೋಗಾಣುವೊಂದು ನಿಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ಹೊಕ್ಕಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಇನ್ನಷ್ಟು, ಮತ್ತಷ್ಟು ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ನಿಮ್ಮ ದೇಹ ಸರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತದೆ.
3. ಈ ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಸೈನಿಕರಂತಹ ವಿಶೇಷ ರಕ್ಷಕರ ಇವೆ. ಇವೇ ಆಂಟಿಬಾಡಿ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು. ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಕೊಂದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು ನಿಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲೇ ಉಳಿದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹೋರಾಡಲು ಅಣಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
4. ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯ ವೇಳೆ ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಚುಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಅಥವಾ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ನಿಮ್ಮ ದೇಹದೊಳಗೆ ಆಂಟಿಜನ್ನುಗಳನ್ನು ಕೂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವು ಸೈನಿಕರಂತಹ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತಯಾರಿಸಬೇಕೆಂದು ನಿಮ್ಮ ದೇಹಕ್ಕೆ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
5. ರೋಗವೊಂದರಿಂದ ನಿಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಬೇಕಾಗುವಷ್ಟು ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳನ್ನು ದೇಹವು ತಯಾರಿಸಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಡಲು ಕೆಲವು ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಲವು ಬಾರಿ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
6. ದಡಾರ, ಕ್ಷಯ, ಗಂಟಲಮಾರಿ, ನಾಯಿಕೆಮ್ಮು, ಪೋಲಿಯೋ, ಧನುರ್ವಾಯು ಮುಂತಾದ ಮರಣ ಮತ್ತು ನೋವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವ ಕೆಟ್ಟ ರೋಗಗಳು ಬಾರದಂತೆ ಪ್ರತಿರೋಧ ಲಸಿಕೆಗಳು ತಡೆಯಬಲ್ಲುವು.
7. ನಿಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ರೋಗದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಬೇಕೆಂದರೆ ಅದು ನಿಮ್ಮನ್ನು ತಾಕುವ ಮುನ್ನವೇ ಪ್ರತಿರೋಧ ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
8. ಹುಟ್ಟಿದ ತಕ್ಷಣವೇ ರಕ್ಷಣೆ ಸಿಗಲೆಂದು ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಆ ಕೂಡಲೇ ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೊಡುವರು. ಇದು ತಪ್ಪಿದಲ್ಲಿ ಅನಂತರವೂ ರೋಗ ಪ್ರತಿರೋಧ ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡಬಹುದು.
9. ವಿವಿಧ ರೋಗಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿವಿಧ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ನೀಡಬಹುದು. ನಿಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎಂದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
10. ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕೆಂದಿರುವ ದಿನ ಶಿಶುಗಳು ಇಲ್ಲವೇ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹುಷಾರಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಸಾಧ್ಯ..

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಪ್ರತಿರೋಧ ಲಸಿಕೆಗಳು: ಮಕ್ಕಳೇನು ಮಾಡಬಹುದು?

• ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದೇ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ರೋಗ ಪ್ರತಿರೋಧಕ ಲಸಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮದೇ ಸಂದೇಶವನ್ನು ರಚಿಸಿರಿ
• ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮರೆಯದಂತೆ ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ!
• ಇತರೆ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಇತರೆ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ
• ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಸಬೇಕಾದ ದಿನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪೋಸ್ಟರುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ
• ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತೊಂದರೆ ಕೊಡುತ್ತಿರುವ ಮಾರಕ ರೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ನಾಟಕ ರಚಿಸಿ
• ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮಾರಕ ರೋಗಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಿರುವ ಸೂಪರ್ ಹೀರೋನ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ, ಕಥೆ ಬರೆಯಿರಿ
• ಗಂಟಲಮಾರಿ, ದಡಾರ ಹಾಗೂ ರುಬೆಲ್ಲಾ, ಪರ್ಟುಸಿಸ್, ಕ್ಷಯ, ಧನುರ್ವಾಯು ಹಾಗೂ ಪೋಲಿಯೋ ಮುಂತಾದ ರೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆರಡನ್ನು ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ಹೇಗೆ ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಪೋಸ್ಟರನ್ನು ರಚಿಸಿ.
• ಆಂಟಿ ಬಾಡಿ ಎನ್ನುವ ಹಾಗೂ ನಾವು ಸದಾ ಆರೋಗ್ಯವಾಗಿರುವಂತೆ ಕಾಯುವ ಮಹಾ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಥೆಯನ್ನೋ, ನಾಟಕವನ್ನೋ ರಚಿಸಿ.
• ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರೋಗದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ತಿಳಿದುಕೊಂಡು ಆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇತರೆ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆಗೆ ಹಾಗೂ ನಿಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದವರ ಜೊತೆಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ
• ಆಗ ತಾನೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗುವಿಗಾಗಿ ಗ್ರೀಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಡು ರಚಿಸಿ. ಅದರಲ್ಲಿ ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯ ದಿನ ಹಾಗೂ ಕಾಲಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಹೊಸ ಶಿಶುವಿಗೆ ಮೊದಲ ವರ್ಷ ಹರ್ಷ ಹಾಗೂ ಆರೋಗ್ಯದಾಯಕವಾಗಲೆಂದು ಹಾರೈಸಿ.
• ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ನಾವು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ರೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ತಿಳಿಯಿರಿ.
• ವಿಕಲಾಂಗ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವು ನೀಡುವುದು ಹೇಗೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
• ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆಷ್ಟು ಗೊತ್ತಿದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಒಂದು ಕ್ವಿಜ್ ಸಿದ್ಧ ಪಡಿಸಿ ಅದನ್ನು ನಿಮ್ಮ ಮನೆಮಂದಿ ಮತ್ತು ಗೆಳೆಯರ ಜೊತೆಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ಒಮ್ಮೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುವಂತಹ ರೋಗಗಳು ಯಾವುವು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ. ಈ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ಮಕ್ಕಳು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂದು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲು ನೆರವಾಗಿ.
• ರೋಗಗಳ ಶಕ್ತಿಯೇನು. ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಹೇಗೆ ಈ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
• ನಿಮ್ಮ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳೂ, ಶಿಕ್ಷಕರೂ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂದು ವಿಚಾರಿಸಿ
• ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳೂ, ಶಿಶುಗಳೂ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯಬಹುದಾದ ವಿಶೇಷ ದಿನಗಳು, ಸಮಾರಂಭಗಳು ಅಥವಾ ಸಪ್ತಾಹಗಳು ಇವೆಯೇ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
• ನನ್ನ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಯಾರಾದರೂ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆಯೇ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿ. ಅದನ್ನು ಪಡೆಯಲು ನೆರವಾಗಿ.
• ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಯಾವ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯಬೇಕು ಎಂದು ಕೇಳಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ
• ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಯಾವುದಾದರೂ ಮಾರಕ ರೋಗ ಬಂದಿತ್ತೇ? ಅವರಿಗೆನಾಯಿತು ಎಂದು ವಿಚಾರಿಸಿ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

4. ಮಲೇರಿಯಾ (Kannada, Malaria)

1. ಮಲೇರಿಯಾ ಎನ್ನುವುದು ಸೋಂಕು ತಗುಲಿದ ಸೊಳ್ಳೆಯಿಂದ ಹರಡುವ ರೋಗ
2. ಮಲೇರಿಯಾ ಹಾನಿಕರ ರೋಗ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಹಾಗೂ ಬಸುರಿ ಹೆಂಗಸರಲ್ಲಿ ಅದು ಜ್ವರವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಬಹುದು. ಕೊಲ್ಲಲೂ ಬಹುದು.
3. ಸೊಳ್ಳೆಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಔಷಧವನ್ನು ಹಚ್ಚಿದ ಪರದೆಯೊಳಗೆ ಮಲಗಿ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಕಚ್ಚದಂತೆ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ಮಲೇರಿಯವನ್ನು ತಡೆಯಿರಿ.
4. ಮಲೇರಿಯಾ ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮುಸ್ಸಂಜೆಯಾದ ಮೇಲೆ, ಬೆಳಗಾಗುವ ಮುನ್ನ ಕಚ್ಚುತ್ತವೆ.
5. ಮಲೇರಿಯಾ ಸೋಂಕಿದಾಗ ಮಕ್ಕಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಿಧಾನವಾಗಬಹುದು.
6. ಸೊಳ್ಳೆಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ, ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಸೊಳ್ಳೆ ಬೆಳೆಯುವ ನೀರಿನಲ್ಲಿ- ಈ ಮೂರು ಕಡೆಗಳಲ್ಲೂ ಕೀಟನಾಶಕಗಳನ್ನು ಸಿಂಪಡಿಸಬೇಕು.
7. ಅತಿ ಜ್ವರ, ತಲೆನೋವು, ಮೈಕೈನೋವು, ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವು ಹಾಗೂ ಛಳಿ ಮಲೇರಿಯಾದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು. ತಕ್ಷಣವೇ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿ, ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಿದರೆ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದು.
8. ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಕರು ಸೂಚಿಸುವ ಔಷಧಿಗಳಿಂದ ಮಲೇರಿಯಾವನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು, ತಡೆಯಬಹುದು.
9. ಮಲೇರಿಯಾ ಜೀವಿಯು ರೋಗಿಯ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದು ರಕ್ತಹೀನತೆ ಉಂಟು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಸುಸ್ತು ಹಾಗೂ ನಿಶ್ಶಕ್ತಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
10. ಮಲೇರಿಯಾ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಮಲೇರಿಯಾ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಲೇರಿಯಾ ಔಷಧಿ ಗುಳಿಗೆಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಮಲೇರಿಯಾವನ್ನೂ, ರಕ್ತಹೀನತೆಯನ್ನೂ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಮಲೇರಿಯಾ: ಮಕ್ಕಳು ಏನೆಲ್ಲ ಮಾಡಬಹುದು?

• ಮಲೇರಿಯಾ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮದೇ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು!
• ಸಂದೇಶಗಳು ಮರೆತು ಹೋಗದಂತೆ ಅವನ್ನು ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡುವುದು!
• ಇತರೆ ಮಕ್ಕಳು ಹಾಗೂ ಕುಟುಂಬದವರ ಜೊತೆಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ಮಲೇರಿಯಾ ಹೇಗೆ ಹರಡುತ್ತದೆ? ಅದನ್ನು ತಡೆಯುವ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ನಾವು ಹೇಗೆ ಭಾಗಿಯಾಗಬಹುದು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಇತರರಿಗೆ ತೋರಿಸಲು ಪೋಸ್ಟರುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು.
• ಸೊಳ್ಳೆಗಳ ಜೀವನಚಕ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಇತರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ಕಥೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವುದು, ನಾಟಕ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು.
• ಕೀಟನಾಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಅದ್ದಿದ ಸೊಳ್ಳೆಪರದೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸಬೇಕು, ಹೇಗೆ ಜಾಗ್ರತೆ ವಹಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ತೋರುವ ಪೋಸ್ಟರುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು
• ಸೊಳ್ಳೆ ಕಡಿಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ಇತರರಿಗೆ ತಿಳಿಸುವಂತಹ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುವುದು
• ಮಗುವಿನಲ್ಲಿರುವ ಮಲೇರಿಯಾ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಬೇರೊಂದು ಮಗು ಹೇಗೆ ಗುರುತಿಸಿ, ಮಗುವನ್ನು ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಿರಿ ಎಂದು ದೊಡ್ಡವರಿಗೆ ಹೇಳುವ ಕಥೆಯನ್ನೋ, ನಾಟಕವನ್ನೋ ರಚಿಸುವುದು.
• ಮಲೇರಿಯಾ ಹಾಗೂ ರಕ್ತಹೀನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಕಥೆ ಅಥವಾ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು. ಹುಳುಗಳು ಹಾಗೂ ಮಲೇರಿಯಾ ಹೇಗೆ ರಕ್ತಹೀನತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸುವುದು.
• ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅಂಶ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುವ ಆಹಾರಗಳ ಪೋಸ್ಟರುಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವುದು
• ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಕಚ್ಚುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳು ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಯೊಳಗೆ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ನೆರವು ನೀಡುವುದು!
• ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಗಳಲ್ಲಿ ತೂತುಗಳು ಇಲ್ಲದ ಹಾಗೆ ಮತ್ತು ಅವು ಭದ್ರವಾಗಿ ಒಳಮಡಚಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಗಳನ್ನು ಜನರು ಏಕೆ ಇಷ್ಟ ಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವ ಪಡುತ್ತಾರೆ? ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಗಳಿಂದ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಜನರ ನಂಬಿಕೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಕುರಿತು ಕಥೆಗಳನ್ನೂ, ನಾಟಕಗಳನ್ನೂ ರಚಿಸುವುದು.
• ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
• ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಗಳು ಹಾಗೂ ರಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ನಮ್ಮ ಶಾಲೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಕರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿವುದು.
• ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಇತರರ ಜೊತೆಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಾಡು, ಕುಣಿತ ಮತ್ತು ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.
• ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಮಲೇರಿಯಾ ಸೋಂಕಿತ್ತು? ನಾವು ಮಲೇರಿಯಾವನ್ನು ಹೇಗೆ ತಡೆಯಬಹುದು? ಬಹಳ ಕಾಲ ಬಳಸಿದಂತಹ ಔಷಧ ಹಚ್ಚಿದ ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಗಳನ್ನು ನಾವು ಯಾವಾಗ ಬಿಸಾಡಬೇಕು? ಕಿಟಕಿಯ ಪರದೆಗಳನ್ನು ಯಾವಾಗ ಬಳಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ?ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದವರಿಗೆ ಸೊಳ್ಳೆ ಪರದೆಗಳು ಯಾವಾಗ ಸಿಗುತ್ತವೆ? ಮಲೇರಿಯಾದಿಂದ ಸಾವು ಏಕೆ ಆಗುತ್ತದೆ? ಮಲೇರಿಯಾ ಬಸುರಿಯರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಾನಿಕರ. ಏಕೆ? ಬಸುರಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮಲೇರಿಯಾ ಬಾರದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಕರು ಅವರಿಗೆ ಏನನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಯಾವ ಬಸುರಿನ ಯಾವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ? ಕಬ್ಬಿಣದ ಅಂಶ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಮಾಂಸ, ಹಸಿರು ತರಕಾರಿಗಳು, ಸೊಪ್ಪು ಮುಂತಾದುವು ರಕ್ತಹೀನತೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹೇಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ? ಒಬ್ಬರನ್ನು ಕಚ್ಚಿದ ಸೊಳ್ಳೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬರನ್ನು ಕಚ್ಚದಂತೆ ಜನರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ? ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಮಲೇರಿಯಾ ಇದೆಯೇ ಎಂದು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಹೆಸರೇನು?

ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

5. ಭೇದಿ (Kannada, Diarrhoea)

1. ಭೇದಿ ಎಂದರೆ ದಿನಕ್ಕೆ ಮೂರು, ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಹೋಗುವ ನೀರಿನಂತಹ ಕಕ್ಕಸು
2. ಕಲುಷಿತ ನೀರು ಹಾಗೂ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಇಲ್ಲವೇ ಕೊಳಕು ಕೈ, ಚಮಚೆ ಅಥವಾ ಲೋಟೆಯನ್ನು ಬಾಯಿಗೆ ತಗುಲಿಸಿದ ಕಾರಣ ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ಹೋಗುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳಿಂದ ಭೇದಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
3. ಭೇದಿಯ ವೇಳೆ ನಷ್ಟವಾಗುವ ನೀರು ಹಾಗೂ ಲವಣಗಳಿಂದಾಗಿ ದೇಹ ನಿಶ್ಶಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. ದ್ರವವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪೂರೈಸದಿದ್ದರೆ, ನಿರ್ಜಲೀಕರಣವಾಗಿ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ಸಾಯಬಹುದು.
4. ಸುರಕ್ಷಿತವಾದ ನೀರು, ಎಳನೀರು ಅಥವಾ ಗಂಜಿಯಂತಹ ಪಾನೀಯಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಭೇದಿಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು. ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ತಾಯಿಹಾಲು ನೀಡುವುದು ಬಲು ಮುಖ್ಯ.
5. ಭೇದಿಯಿಂದ ಬಳಲುವ ಮಕ್ಕಳ ಬಾಯಿ, ನಾಲಗೆ ಒಣಗಿರುತ್ತವೆ. ಕಣ್ಣುಗಳು ಗೂಡೊಳಗೆ ಇಳಿದಿರುತ್ತವೆ. ಕಣ್ಣೀರು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಚರ್ಮ ಸಡಿಲವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂಗೈ, ಅಂಗಾಲುಗಳು ತಣ್ಣಗಾಗುತ್ತವೆ. ಶಿಶುಗಳ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೃದುವಾದ ಗುಳಿಯೂ ಕಾಣಿಸಬಹುದು.
6. ದಿನದಲ್ಲಿ ಐದಕ್ಕಿಂತ ಜಾಸ್ತಿ ಬಾರಿ ನೀರು ಕಕ್ಕಸು, ರಕ್ತ ಭೇದಿ ಇಲ್ಲವೇ ವಾಂತಿಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಮಕ್ಕಳು ವೈದ್ಯರನ್ನು ಕಾಣಲೇ ಬೇಕು.
7. ಓ.ಆರ್.ಎಸ್. ಎಂದರೆ ಓರಲ್ ರೀಹೈಡ್ರೇಶನ್ ಸೊಲ್ಯೂಶನ್ ಎಂದರ್ಥ. ಓ.ಆರ್.ಎಸ್. ಅಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಶುಚಿಯಾದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತಕ್ಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕರಗಿಸಿದರೆ ಭೇದಿಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಔಷಧವಾಗುತ್ತದೆ.
8. ಸತುವಿನ ಗುಳಿಗೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿ ಬೇರೆ ಯಾವ ಔಷಧಗಳೂ ಆರು ತಿಂಗಳು ಮೀರಿದ ಮಕ್ಕಳ ಭೇದಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ನೆರವಾಗವುದಲ್ಲ. ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಓ.ಆರ್.ಎಸ್. ದ್ರವವನ್ನೂ ಕುಡಿಸಬೇಕು.
9. ಭೇದಿಯಿಂದ ಬಳಲುವ ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ರುಚಿಯಾದ, ಮೃದುವಾಗ ಆಹಾರವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ನೀಡಬೇಕು. ಇದು ಅವರು ಶಕ್ತಿವಂತರಾಗಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
10. ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಎದೆ ಹಾಲು ನೀಡುವುದರಿಂದ, ಶುಚಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ರೋಟವೈರಸ್ ಹಾಗೂ ದಡಾರ ರೋಗಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಹಾಗೂ ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಭೇದಿಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದು.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಭೇದಿ: ಮಕ್ಕಳೇನು ಮಾಡಬಹುದು

• ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮದೇ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಭೇದಿ ಕುರಿತ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು.
• ಈ ಸಂದೇಶಗಳು ಮರೆತು ಹೋಗದ ಹಾಗೆ ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡುವುದು.
• ನಮ್ಮ ಮನೆಮಂದಿ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ನೊಣಗಳು ಆಹಾರದ ಬಳಿಗೆ ಬಾರದ ಹಾಗೆ ಸರಳವಾದ ನೊಣ ಹಿಡಿಯುವ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು
• ಭೇದಿಯ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಇತರರಿಗೆ ಸೂಚಿಸುವ ಪೋಸ್ಟರುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು
• ಭೇದಿ ಬಂದಾಗ ನಮ್ಮ ನೆರವಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಕರನ್ನು ಯಾವಾಗ ಕರೆಯಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಕಿರುನಾಟಕವೊಂದನ್ನು ರಚಿಸುವುದು.
• ಭೇದಿಯನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುವ ಹಾವು-ಏಣಿ ಆಟವನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು.
• ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿಡಲು ಓ.ಆರ್.ಎಸ್. ಪೇಯವಿರುವ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು
• ಭೇದಿಯಿಂದ ನರಳುತ್ತಿರುವ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಗುಣವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಿರುವ ಇಬ್ಬರು ತಾಯಂದಿರ ಅಣಕು ನಾಟಕ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು.
• ಮಗುವಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಜಲೀಕರಣದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಆಡುವುದು.
• ಗಿಡಗಳು ಬೆಳೆಯುವುದಕ್ಕೆ ನೀರು ಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೀರಲ್ಲ? ಗಿಡಗಳಿಗೆ ನೀರು ಸಿಗದಿದ್ದರೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು.
• ನಾವು ಮತ್ತು ನಾವಿರುವ ಪರಿಸರವನ್ನು ಶುಚಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಭೇದಿ ತಡೆಯಲು ನೆರವಾಗುವುದು.
• ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳು ಎಷ್ಟು ಬೇಗ ಹರಡಬಲ್ಲವು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕೈ ಕುಲುಕುವ ಆಟ ಆಡುವುದು.
• ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳೋಣ: ಎಷ್ಟು ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ ನಮ್ಮ ಪೋಷಕರು ಎದೆಹಾಲು ಕುಡಿದಿದ್ದಾರೆ? ಸತುವು ಮತ್ತು ಓ.ಆರ್.ಎಸ್. ಬಳಸಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಭೇದಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವುದು ಹೇಗೆ? ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಕರ ನೆರವು ಬೇಕೆಂದು ಸೂಚಿಸುವ ಅಪಾಯದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಯಾವುವು? ಭೇದಿ ಇರುವಾಗ ಯಾವ ಪೇಯ ಕುಡಿಯಲು ಯೋಗ್ಯ? ಬಿಸಿಲನ್ನೇ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯಲು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ? ಓ.ಆರ್.ಎಸ್. ಇಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಯಾವ ದ್ರವಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು? ಭೇದಿ ಹಾಗೂ ಕಾಲೆರಾ ಎಂದರೇನು? ಅವು ಹೇಗೆ ಹರಡುತ್ತವೆ?

ನೊಣ ಹಿಡಿಯುವ ಸಾಧನವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಕ್ಕೆ, ಕೈಕುಲುಕುವ ಆಟ ಹಾಗೂ ಬಿಸಿಲಿನಿಂದ ನೀರನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಮತ್ತಿತರ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯಲು: : www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

6. ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ (Kannada, Water, Sanitation & Hygiene)

1. ಕೈಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ತೊಳೆಯಬೇಕೆಂದರೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಾಬೂನನ್ನು ಬಳಸಿ. 10 ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಕಾಲ ಉಜ್ಜಿದ ನಂತರ ತೊಳೆಯಿರಿ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಒಣಗಲು ಬಿಡಿ ಅಥವಾ ಸ್ವಚ್ಛವಾದ ಬಟ್ಟೆ/ಕಾಗದದಿಂದ ಒರೆಸಿಕೊಳ್ಳಿ, ಕೊಳಕು ಬಟ್ಟೆಯಿಂದಲ್ಲ.
2. ನಿಮ್ಮ ಮುಖದ ಮೇಲಿನ T ಆಕಾರದ ವಲಯವನ್ನು (ಕಣ್ಣುಗಳು, ಮೂಗು ಮತ್ತು ಬಾಯಿ) ಮುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಮುನ್ನ ನಿಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಿ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ವಲಯದಿಂದಲೇ ರೋಗಾಣುಗಳು ದೇಹವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದು. ನಿಮಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟೂ ಈ T ವಲಯವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ.
3. ಆಹಾರ ತಯಾರಿಸುವ ಮುನ್ನ, ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವ ಅಥವಾ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ನೀಡುವ ಮುನ್ನ, ಮೂತ್ರ, ಮಲ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ನಂತರ ಅಥವಾ ಮಗುವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ ಅಥವಾ ಯಾರಾದರೂ ಕಾಯಿಲೆಯಾದವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ನಿಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಿ.
4. ನಿಮ್ಮ ದೇಹ ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತಾಜಾ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ನಿಮ್ಮ ಉಗುರುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಬೆರಳುಗಳು, ಹಲ್ಲುಗಳು ಮತ್ತು ಕಿವಿಗಳು, ಮುಖ ಮತ್ತು ಕೂದಲನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಶೂಗಳು/ಚಪ್ಪಲಿಗಳು ಕ್ರಿಮಿಕೀಟಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುತ್ತವೆ.
5. ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಹರಡುವಂತಹ ನೊಣಗಳುನ್ನು ಮನುಷ್ಯರ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮಲ-ಮೂತ್ರದ ಸಮೀಪ ಬಾರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ. ಶೌಚಾಲಯವನ್ನು ಬಳಸಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ನಿಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಿ.
6. ನಿಮ್ಮ ಮುಖವನ್ನು ತಾಜಾ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಅಂಟುಳ್ಳ ಕಣ್ಣುಗಳ ಹತ್ತಿರ ನೊಣಗಳು ಗುಂಯ್‌ಗುಟ್ಟಬಹುದು, ಹೀಗಾಗಿ, ಬೆಳಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸ್ವಚ್ಛ ನೀರಿನಿಂದ ಮುಖವನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಿ.
7. ಸ್ವಚ್ಛವಾದ, ಸುರಕ್ಷಿತವಾದ ನೀರನ್ನು ಕೊಳಕು ಕೈಗಳು ಅಥವಾ ಲೋಟಗಳಿಂದ ಮುಟ್ಟಬೇಡಿ. ನೀರನ್ನು ರೋಗಾಣುಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿ, ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಡಿ.
8. ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳು ನೀರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸುರಕ್ಷಿತವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ನೀರನ್ನು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಾಟಲ್‌ನೊಳಗೆ ಶೋಧಿಸಿ ತುಂಬಿಸಿ ಮತ್ತು ಆರು ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೆ ಹಾಗೇ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಿ ನಂತರ ಅದು ಕುಡಿಯಲು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗುತ್ತದೆ.
9. ನಿಮಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾದಲ್ಲಿ, ತಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ತೊಳೆದ ನಂತರ ಒಣಗಿಸಲು ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ಇದರಿಂದ ರೋಗಾಣುಗಳು ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ.
10. ನೊಣಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮನೆ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಕಸ ಮತ್ತು ಕೊಳಕು ಇಲ್ಲದೇ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಕಸವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ, ಸುಡುವ ಅಥವ ಹೂಳುವ ತನಕ ಭದ್ರವಾಗಿ ಶೇಖರಿಸಿ.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ: ಮಕ್ಕಳು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?

• ನಮ್ಮದೇ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದೇ ಸ್ವಂತ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾ ನಮ್ಮದೇ ಸ್ವಂತ ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದು
• ಈ ಸಂದೇಶಗಳು ಮರೆತು ಹೋಗದ ಹಾಗೆ ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡುವುದು
• ನಮ್ಮ ಮನೆಮಂದಿ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಯಲು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಂತಹ ಒಂದು ಹಾಡನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು.
• ಹಳ್ಳಿಯೊಳಗೆ ಸ್ವಚ್ಛ ಕುಟುಂಬವು ಬಂದಾಗ ಕ್ರಿಮಿಕೀಟಗಳ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುವಂತಹ ಒಂದು ಕಿರುನಾಟಕವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದು ಅದನ್ನು ಅಭಿನಯಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಕ್ರಿಮಿಕೀಟಗಳು ಎಲ್ಲಿ ಬಚ್ಚಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾಟಕದ ಮೂಲಕ ತೋರಿಸುವುದು.
• ನಿಮ್ಮ ತಂಗಿ ಮತ್ತು ತಮ್ಮಂದಿರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ಜನರ ಒಂದು ಗುಂಪನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಕಳೆಯಿರಿ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮುಖಗಳನ್ನು, ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಇತರ ಜನರನ್ನು ಎಷ್ಟು ಸಾರಿ ಮುಟ್ಟುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಮತ್ತು ದಾಖಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ರೋಗಾಣುಗಳು ಕೈಗಳಿಂದ ದೇಹದೊಳಗೆ ಯಾವೆಲ್ಲಾ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹರಡಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿ.
• ಶಾಲೆಯ ಶೌಚಾಲಯ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಎಲ್ಲರೂ ಸೇರಿ ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿ.
• ಒಂದು ಶೋಧಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾ ನೀರನ್ನು ಹೇಗೆ ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಯಿರಿ.
• ಶಾಲೆಯ ಆವರಣವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿ, ಕಸ-ಕೊಳಕು ಇಲ್ಲದೇ ಇರಿಸಲು ಒಂದು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ.
• ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಕೂಟವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ.
• ನೊಣಗಳು, ಕೊಳಕು ಮತ್ತು ರೋಗಾಣುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ಏನು ತಿಳಿದಿದೆಯೋ ಅದನ್ನು ಕುಟುಂಬಗಳ ಜೊತೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ನೀರನ್ನು ತುಂಬಿಸುವ ಪಾತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಸಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಡಿ ಹಾಗು ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದು ಸೌಟನ್ನು ಬಳಸಿ, ಎಂದೂ ನಮ್ಮ ಲೋಟ ಅಥವಾ ಕೈಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಾರದು. ಒಂದು ಪಾತ್ರೆಯಿಂದ ನೀರನ್ನು ಹೇಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ನಿಮ್ಮ ತಮ್ಮಂದಿರಿಗೆ ಮತ್ತು ತಂಗಿಯರಿಗೆ ತೋರಿಸಿ.
• ಒಂದು ಟಿಪ್ಪಿ ಟ್ಯಾಪ್ ಅನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ!
• ನಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಕಾಗುವಂತಹ ಸೋಪನ್ನು ಇರಿಸಲು ವಾಶ್ ಮಿಟ್ಟ್ ಅನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದು.
• ಒಂದು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಾಟಲ್ ಹಾಗು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಕ್ಕರೆ ನೀರು ಅಥವಾ ಮಲದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ನೊಣದ ಬಲೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ!
• ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛವಾದ ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ.
• ಕೊಳಕು ನೀರನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಲು ಒಂದು ಮರಳಿನ ಶೋಧಕವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ.
• ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ನೀರು ಪೂರೈಕೆ ಹೇಗಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗು ಅದು ಕುಡಿಯಲು ಸುರಕ್ಷಿತವೋ ಅಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ.
• ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವ ಪಾತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ತಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳಡಿ ಒಣಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಒಂದು ಒಣಗಿಸುವ ಕಪಾಟನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ.
• ಇವುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ – ನಾವು ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿ ರೋಗಾಣುಗಳಿಲ್ಲದಂತೆ ಹೇಗೆ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು? ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯಲು ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಸಾಬೂನು ಇದೆಯೇ? ಹತ್ತಿರದ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೋಪ್ ಬೆಲೆ ಏನು? ನಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ? ನಮ್ಮ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಉಜ್ಜುವುದು ಹೇಗೆ? ರೋಗಾಣುಗಳು ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತವೆ, ಎಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವು ಹೇಗೆ ಹರಡುತ್ತವೆ? ನೊಣಗಳು ಹೇಗೆ ಬದುಕುತ್ತವೆ, ಹೇಗೆ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ? ನೊಣಗಳು ಹೇಗೆ ತಮ್ಮ ಕಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಳಕನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತವೆ? ನಮ್ಮ ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳು ಯಾವುವು? ನಾವು ಕೊಳಕು ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯಲು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವಂತೆ ಹೇಗೆ ಮಾಡಬಹುದು? ನಮಗೆ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಾಟಲ್‌ಗಳು ಎಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ? ನೀರಿನ ಶೋಧಕವಾಗಿ ಯಾವ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು? ಆಹಾರವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವಾಗ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಯಾವೆಲ್ಲಾ ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ? ಮನೆ ಅಥವಾ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನಂಶ ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದಾದ ಸ್ಥಳಗಳಾವುವು?

ನೊಣದ ಬಲೆ, ನೀರನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಲು ಸೂರ್ಯ ಕಿರಣಗಳ ಬಳಕೆ, ಮರಳಿನ ಶೋಧಕವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವುದು, ತೊಳೆಯುವಿಕೆ ಮಿಟ್ ಅಥವಾ ಟಿಪ್ಪಿ ಟ್ಯಾಪ್ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾವುದರ ಕುರಿತಾದರೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ

7. ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ (Kannada, Nutrition)

1. ನಾವು ಶಕ್ತಿವಂತರಾಗುವಂತೆ ಹಾಗು ಬೆಳೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಆಹಾರ ಹಾಗು ನಾವು ಕಾಂತಿಯುತರಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಆಹಾರ, ಒಳ್ಳೆಯ ಆಹಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅದು ನಮ್ಮನ್ನು ಬಲಶಾಲಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ!
2. ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಗೆ ಕಾರಣ ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ತಿನ್ನುವುದು ಅಥವಾ ಅತಿಯಾದ ಕುರುಕು ತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವುದು ಆಗಿರಬಹುದು. ಊಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಆಹಾರವನ್ನು ಬೇರೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡು, ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಿನ್ನುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು.
3. 2 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಅವರ ತೂಕವನ್ನು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು 5 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿನ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
4. ಮಕ್ಕಳು ಅತಿಯಾಗಿ ಸಣಕಲಾದರೆ ಅಥವಾ ಅವರ ಮುಖ ಅಥವಾ ಪಾದ ಊದಿಕೊಂಡರೆ ಅಥವಾ ಅತಿಯಾಗಿ ಸುಮ್ಮನಿದ್ದರೆ, ಅವರು ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ನೋಡಬೇಕು.
5. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಾಯಿಲೆಯಾದರೆ ಹಸಿವೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು. ಅವರಿಗೆ ಕುಡಿಯಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಪಾನೀಯ ಮತ್ತು ಸೂಪ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿ ಹಾಗು ಗುಣಮುಖರಾಗುವಾಗ ಎಂದಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿ.
6. ಶಿಶುವು ಹುಟ್ಟಿದ ನಂತರ 6 ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಅದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗುವ ಒಂದೇ ಒಂದು ಆಹಾರವೆಂದರೆ ಅದು ತಾಯಿಯ ಎದೆಹಾಲು. ಅದರಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ, ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಕಾಂತಿ ಎಲ್ಲವೂ ಇದೆ!
7. 6 ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ತಾಯಿಯ ಎದೆಹಾಲು ಮತ್ತು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಲಸಿದ ಅಥವಾ ಮೆತ್ತಗೆ ಮಾಡಿದ ಕುಟುಂಬದ ಆಹಾರ, ದಿನಕ್ಕೆ 3ರಿಂದ 4 ಬಾರಿ ಹಾಗು ಪ್ರತಿ ಊಟದ ನಡುವೆ ಏನಾದರೂ ತಿಂಡಿ ಅಗತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
8. ಬೇರೆಬೇರೆ ಬಣ್ಣದ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ವಾರ ಸೇವಿಸುವುದು ಆರೋಗ್ಯಪೂರ್ಣ, ಸಂತುಲಿತ ಆಹಾರಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾರ್ಗ.
9. ಕೆಂಪು, ಹಳದಿ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣದಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ನಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ಬಲಶಾಲಿಯನ್ನಾಗಿಸುತ್ತವೆ.
10. ನೀವು ತಿನ್ನುವಂತಹ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವಂತಹ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ತೊಳೆಯುವ ಮೂಲಕ ಕಾಯಿಲೆ ಮತ್ತು ದುಃಖವನ್ನು ದೂರವಿರಿಸಿ. ಬೇಯಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಕೂಡಲೇ ತಿನ್ನಿ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಶೇಖರಿಸಿಡಿ.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ: ಮಕ್ಕಳು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?

• ನಮ್ಮದೇ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದೇ ಸ್ವಂತ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾ ನಮ್ಮದೇ ಸ್ವಂತ ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ!
• ಈ ಸಂದೇಶಗಳು ಮರೆತು ಹೋಗದ ಹಾಗೆ ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡುವುದು!
• ನಮ್ಮ ಮನೆಮಂದಿ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು
• ಬೆಳವಣಿಗೆ ಚಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ, ವಯಸ್ಕರೊಬ್ಬರ ಸಹಾಯದಿಂದ ಬೇರೆ ಮಕ್ಕಳೊಡನೆ ಸೇರಿ ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಗೆರೆಗಳ ಅರ್ಥವೇನು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ. ಕೆಲವು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ರೋಡ್ ಟು ಹೆಲ್ತ್ ಚಾರ್ಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
• ಆರೋಗ್ಯ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತೂಕ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಹಾಗು ಅವರ ತೂಕವನ್ನು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಚಾರ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.
• ಆರೋಗ್ಯ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯದಲ್ಲಿ ಶಿಶುಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳ ತೂಕ ಮತ್ತು ಅಳತೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿ.
• ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಥವಾ ಹೊಂದಿರಬಹುದಾದ ಯಾರಾದರೂ ಮಕ್ಕಳು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದಾರೆಯೇ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಅವರು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿ.
• ಪ್ರತಿ ದಿನ/ಪ್ರತಿ ವಾರ ನನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಏನನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತದೆ? ಪ್ರತಿ ವಾರ ನಾವು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತೇವೆ? ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವಷ್ಟು, ಕಾಂತಿಯುತರಾಗುವಷ್ಟು ಹಾಗು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗುವಷ್ಟು ಆಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೇ? ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯಾರಾದರೂ ವಯಸ್ಸಾದವರು ಅಥವಾ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯಾರಾದರೂ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನವರು ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಅದರ ಕಡೆ ಗಮನ ಕೊಡಬೇಕಾಗಿದೆಯೇ? ಎಂಬುದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿ.
• ಆಹಾರದ ಕಾರಣ ಜನರು ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಕಥೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
• ಒಂದು ಮಗುವು ಅಪೌಷ್ಟಿಕವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಪೋಷಕರು, ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಅಥವಾ ಬೇರೆಯವರು ಹೇಗೆ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರನ್ನೇ ಕೇಳಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
• ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕೆಟ್ಟದಾಗುವ ಆಹಾರವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಚಿತ್ರಮಯ ಚಾರ್ಟ್ ರಚಿಸಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಆಹಾರದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಅದು ಏಕೆ ಕೆಟ್ಟದು ಎಂಬುದನ್ನು ಬರೆಯಿರಿ.
• ತಾಯಂದಿರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ 6 ತಿಂಗಳುಗಳ ನಂತರ ಮೊದಲ ಆಹಾರವಾಗಿ ತಿನ್ನಲು ಏನನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಿರಿ? ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಸಾರಿ ತಿನ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ? ನೀವು ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿಕೊಂಡು ನಂತರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವಂತಹ ಒಂದು ಚಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಬಹುದು.
• ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿನ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಯಾವೆಲ್ಲಾ ವಿಟಮಿನ್ ಸಮೃದ್ಧ ಆಹಾರಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಆಹಾರಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಮನೆಯಲ್ಲಿ) ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಿರಿ.
• ಆಹಾರವನ್ನು ಹೇಗೆ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ತಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತೊಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗು ಒಣಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆ ತಯಾರಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕೈ ತೊಳೆಯುತ್ತಾರೆಯೇ ಹಾಗು ಸರಿಯಾಗಿ ಕೈ ತೊಳೆಯುತ್ತಾರೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.
• ಒಂದು ವಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಪ್ರತಿ ದಿನ ತಿನ್ನುವಂತಹ ಆಹಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯಿರಿ. ಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ನಾವು ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಬಹುದು ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ಆಹಾರಕ್ಕೂ ಬಣ್ಣದ ಲೇಬಲ್‌ಗಳನ್ನು ಬರೆಯಬಹುದು.
• ತಾಯಂದಿರು ತಮ್ಮ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಮೊದಲ ಆಹಾರವಾಗಿ ಹಾಗು 6 ತಿಂಗಳುಗಳ ನಂತರ ತಿನ್ನಲು ಏನನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಿರಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ ಹಾಗು ನಂತರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಚಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ತಯಾರಿಸಿ.
• ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಯಾವ ಆಹಾರ ಒಳ್ಳೆಯದು ಅಥವಾ ಕೆಟ್ಟದು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಕಲಿಯಿರಿ. ನೀವು ಈ ಆಹಾರದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು ಹಾಗು ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಚಿತ್ರದ ಚಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಬಹುದು.
• ಒಂದು ಶಿಶು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಚಾರ್ಟ್ ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ? ಆಹಾರವನ್ನು ಒಣಗಿಸಲು ಅಥವಾ ಶೇಖರಿಸಲು ಯಾವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಆಹಾರವನ್ನು ತಾಜಾ ಆಗಿರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳೇನು? ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಆಹಾರವನ್ನು ತಿನ್ನುವುದು ಏಕೆ ಮುಖ್ಯವಾದುದು? ಜನರಿಗೆ ಕಾಯಿಲೆಯಾದಾಗ ಹಾಗು ಆ ನಂತರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯಾವೆಲ್ಲಾ ಆಹಾರ ತಿಂದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇಳಿ.
• ಎದೆಹಾಲು ಕುಡಿಸುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಅದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಯ್ಕೆ ಏಕೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಂದ ತಿಳಿಯಿರಿ.
• ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿರುವ ಒಂದು ಮಗು ಸಾಕಷ್ಟು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪಾನೀಯ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ನಾವು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಕೇಳಿ?
• ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ/ ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರ ಪೈಕಿ ಯಾವ ತಾಯಂದಿರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಎದೆಹಾಲನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಏಕೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಿರಿ. ಮಗು ದೊಡ್ಡದಾದಂತೆಲ್ಲಾ ಹೇಗೆ ಎದೆಹಾಲು ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ? ಮಗುವಿನ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಬಾಟಲ್‌ಗಳು ಏಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಬಲ್ಲವು? ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇಳಿ
• ಆಹಾರ ಕೆಟ್ಟುಹೋಗಿದೆಯೇ ಹಾಗು ಇನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಸುರಕ್ಷಿತವಲ್ಲವೇ ಎಂದು ಹೇಗೆ ತಿಳಿಯುವುದು ಎಂಬುದಕ್ಕಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ತಮಗಿಂತ ಹಿರಿಯರಾದ ಅಣ್ಣ ಅಥವಾ ಅಕ್ಕನನ್ನು ಕೇಳಬಹುದು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

8. ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹುಳು ಅಥವಾ ಕರುಳಿನ ಹುಳು (Kannada, Intestinal Worms)

1. ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಟ್ಟಳೆ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ದೇಹದೊಳಗೆ, ಕರುಳು ಎಂಬ ಅಂಗದೊಳಗೆ ಹುಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ ಹಾಗು ನಾವು ಸೇವಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನುದೇಹವು ಈ ಅಂಗದಿಂದಲೇ ಪಡೆಯುವುದು.
2. ನಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಬೇರೆ ವಿಧದ ಹುಳುಗಳು ಬದುಕಿರಬಲ್ಲವು: ಜಂತುಹುಳು, ಚಾಟಿಹುಳು, ಕೊಂಡಿಹುಳು ಮತ್ತು ಬಿಲ್ಹಾರ್ಜಿಯ (ಸ್ಖಿಸ್ಟೊಸೋಮಯಾಸಿಸ್). ಇನ್ನೂ ಬೇರೆಯವೂ ಇವೆ!
3. ಇವು ನಮಗೆ ಕಾಯಿಲೆಯಾದಂತೆ ಅಥವಾ ದುರ್ಬಲತೆ ಅನಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಬಲ್ಲವು. ಅವುಗಳು ಹೊಟ್ಟೆನೋವು, ಕೆಮ್ಮು, ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಬಲ್ಲವು.
4. ಹುಳುಗಳು ನಿಮ್ಮ ದೇಹದೊಳಗಿರುತ್ತವೆ ಹೀಗಾಗಿ ಅವುಗಳ ಇರುವಿಕೆ ನಿಮಗೆ ತಿಳಿಯದೇ ಹೋಗಬಹುದು ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮ ಮಲದಲ್ಲಿ ನೀವು ಹುಳುಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.
5. ಹುಳುಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಹದೊಳಗೆ ಹಲವು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಆಹಾರದ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಸುರಕ್ಷಿತವಲ್ಲದ ನೀರಿನಂತಹ ಪಾನೀಯದ ಮೂಲಕ ದೇಹದೊಳಗೆ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಬರಿಗಾಲಿನ ಮೂಲಕ ಬಂದು ಸೇರುತ್ತವೆ.
6. ಹುಳು-ನಿವಾರಕ ಮಾತ್ರೆಗಳಿಂದ ಹುಳುಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದು ಸುಲಭ ಮತ್ತು ದುಬಾರಿಯಲ್ಲದ ವಿಧಾನ. ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಪ್ರತಿ 6 ಅಥವಾ 12 ತಿಂಗಳುಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ, ಕೆಲ ಹುಳುಗಳಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಇದನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
7. ಮಲ ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿ ಈ ಹುಳುಗಳ ಮೊಟ್ಟೆಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಮಲ ಮೂತ್ರವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಹೊರಹಾಕಿ ಅಥವಾ ಶೌಚಾಲಯವನ್ನು ಬಳಸಿ. ನಿಮ್ಮ ಕೈಗಳಿಗೆ ರೋಗಾಣುಗಳು ಬರುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಮಲ ಮೂತ್ರ ವಿಸರ್ಜನೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಯಾರಾದರೂ ಚಿಕ್ಕವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರೆ ನಂತರ ಸೋಪಿನಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಿ.
8. ಮಲ ಮೂತ್ರ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ನಂತರ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ತಯಾರಿಸುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ, ತಿನ್ನುವ ಅಥವಾ ಕುಡಿಯುವ ಮುನ್ನ ಸಾಬೂನಿನಿಂದ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯುವ ಮೂಲಕ, ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯುವ ಮೂಲಕ ಹಾಗು ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ಹುಳುಗಳು ನಿಮ್ಮ ದೇಹ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ.
9. ಕೆಲವು ಕ್ರಿಮಿಕೀಟಗಳು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಮಣ್ಣನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ ನಂತರ ನಿಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಸಾಬೂನಿನಿಂದ ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಿ.
10. ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಹಣ್ಣನ್ನು ತಿನ್ನುವ ಮುನ್ನ ತೊಳೆಯುವಾಗ, ಮನುಷ್ಯರ ಮಲ ಮೂತ್ರ ಹೊಂದಿರದ, ಶುದ್ಧವಾದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯಿರಿ.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಕರುಳಿನಹುಳುಗಳು: ಮಕ್ಕಳು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?

• ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಜಂತುಹುಳುಗಳ ಕುರಿತು ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ!
• ಈ ಸಂದೇಶಗಳು ಮರೆತು ಹೋಗದ ಹಾಗೆ ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡುವುದು!
• ಇತರ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ನಮ್ಮ ರಸಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಹುಳುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ಎಷ್ಟು ತಿಳಿದಿದೆಯೆಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು “ವೋಟ್ ಯುವರ್ ಫೀಟ್” ಬಳಸಿ
• ಹುಳುಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೇಳಿ. ಇದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯುವ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹುಳುಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ನಾವು ಹೇಗೆ ತಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
• ನಮ್ಮ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರವನ್ನು ಹೇಗೆ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವವರು ಹೇಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಹುಳುಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಇಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಿರಿ.
• ಮಣ್ಣಿನ ಮತ್ತು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಬೀಳುವ ಶೌಚದಿಂದ ಹರಡುವ ಹುಳು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಯಾವಾಗಲೂ ಶೌಚಾಲಯವನ್ನು ಬಳಸಿ.
• ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಶುಚಿಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ. ಸಾಬೂನು ಮತ್ತು ನೀರು ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ಬಟ್ಟೆಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
• ಹುಳುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದವರಿಗೆ ಏನು ತಿಳಿದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಒಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮಾಡಿ.
• ದುಷ್ಟ ಹುಳುಗಳು ಹೇಗೆ ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಆಹಾರವನ್ನು ಕದಿಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಕ್ಕಳು ಹೇಗೆ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಒಂದು ನಾಟಕ ರಚಿಸಿ.
• ಹಸಿ ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವ ಮುನ್ನ ಸರಿಯಾಗಿ ತೊಳೆಯುವುದು, ಮಾಂಸವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಬೇಯಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆಹಾರವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಮೊದಲು ಆಹಾರವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಹುಳುಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪೋಸ್ಟರಗಳ ಮೂಲಕ ತೋರಿಸಿ.
• ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ, ವರ್ಗ ಅಥವಾ ಗುಂಪಿಗಾಗಿ ಟಿಪ್ಪಿ ಟ್ಯಾಪ್ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಹ್ಯಾಂಡ್ ವಾಷಿಂಗ್ ಸ್ಟೇಷನ್ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಿರಿ.
• ಯಾವಾಗ ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕೈಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಹುಳುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಹಾಡನ್ನು ರಚಿಸಿ.
• ನಾವು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಲು ಅಥವಾ ಅಡುಗೆ ತಯಾರು ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ತೊಳೆಯುದನ್ನು ನಮಗೆ ನೆನಪಿಸಲು ಪೋಸ್ಟರ್ ಮಾಡಿ.
• ಹುಳುಗಳು ಹರಡದಂತೆ ನಾವು ಹೇಗೆ ನಿಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಪಾತ್ರ-ಆಟ ಅಥವಾ ಕೈಗೊಂಬೆ ತಯಾರಿಸಿ.
• ಹುಳುಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ನಮ್ಮ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಅಥವಾ ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯುವುದು ಯಾವಾಗ ಎಂದು ನಮಗೆ ತಿಳಿಯಲು ಮತ್ತು ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ರಚಿಸಿ ಮತ್ತು ಬಿಟ್ಟ ಸ್ಥಳ ತುಂಬುವ ಪದಗಳ ಆಟದಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಸಿ ರಚಿಸಿ ಮತ್ತು ಭಾಗವಹಿಸಿ. ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ.
• ನಾವು ಸೇವಿಸುವ ಆಹಾರವನ್ನು ನಮ್ಮ ದೇಹಗಳು ಹೇಗೆ ಬಳಸುತ್ತವೆ? ನಮ್ಮ ದೊಡ್ಡ ಕರುಳಿನ ಎಷ್ಟುಉದ್ದ ಇದೆ? ಹುಳುಗಳು ನಮ್ಮ ಆಹಾರವನ್ನು ಹೇಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ? ಟೇಪ್ ಹುಳು ಎಷ್ಟು ಉದ್ದ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ? ಎಷ್ಟು ರೀತಿಯ ಹುಳುಗಳಿವೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಾ? ನೀವು ವಾಸಿಸುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಹುಳುಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ? ನೀವು ಹುಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಯಾವುವು? ಡಿ-ವರ್ಮಿಂಗ್ ಅಥವ ಕ್ರಿಮಿನಾಶಕ ಔಷಧಿಯನ್ನು ನೀವು ಎಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಯಾರು ಅದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು? ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ಹುಳು ಎಷ್ಟು ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಡಬಹುದು? ಹುಳುಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಹಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಆಹಾರದಿಂದ ವಿಟಮಿನ್ ಎ ನಂತಹ ಇತರ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು – ನಾವು ವಿಟಮಿನ್ ಎ ನಮಗೆ ಏಕೆ ಅಗತ್ಯವಿದೆ?? ಹುಳುವಿನ ಶಿಶುಗಳನ್ನು ಲಾರ್ವಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ನಮ್ಮ ಚರ್ಮದ ಮೂಲಕ ಯಾವ ಲಾರ್ವಾಗಳು ನಮ್ಮ ಶರೀರಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತವೆ? ಟಾಯ್ಲೆಟ್ ಅಥವಾ ಲ್ಯಾಟ್ರಿನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಶೌಚವನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕುವುದು ಹೇಗೆ ಹುಳುಗಳು ಹರಡಲು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ? ನಮ್ಮ ಶಾಲೆಗೆ ಡಿ-ವರ್ಮಿಂಗ್ ದಿನಗಳಿವೆಯೇ? ಇದ್ದರೆ ಯಾವಾಗ? ಅದೇ ದಿನ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಡಿ-ವರ್ಮಿಂಗ್ ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಏಕೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ? ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳು ಹುಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ? ಹುಳುಗಳು ಹರಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸು ಏಕೆ ಮುಖ್ಯ? ನಮ್ಮ ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ – ಅದು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹುಳುಗಳು ಏನು ಮಾಡುತ್ತವೆ? ಒಂದು ಹುಳುವಿನ ಮೊಟ್ಟೆಯು ಎಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತದೆ? ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಅತಿ ಚಿಕ್ಕ ವಸ್ತು ಯಾವುದು? ನೀರು ಶುದ್ಧವಾಗಿದೆಯೋ ಅಥವಾ ಕೊಳಕಾಗಿದೆಯೋ ಎಂದು ನಾವು ಹೇಗೆ ಹೇಳಬಹುದು? ಸಸ್ಯಗಳು ಬೆಳೆಯಬೇಕಾದರೆ ಏನು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ? ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವ ರಸಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ನಾವು ಹೇಗೆ ಮಾಡಬಹುದು?

ಟಿಪ್ಪಿ ಟ್ಯಾಪ್ ಅಥವಾ ಹ್ಯಾಂಡ್ ವಾಷಿಂಗ್ ಸ್ಟೇಷನ್ ಅಥವಾ ಬಿಟ್ಟ ಸ್ಥಳ ತುಂಬಿ ಆಡುವ ಆಟ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಹೇಗೆ ಮಾಡುವುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ, ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

9. ಅಪಘಾತಗಳು ಮತ್ತು ದುರ್ಘಟನೆಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು (Kannada, Accidents & Injury Prevention)

1. ಅಡುಗೆ ಮನೆಯ ಪ್ರದೇಶವು ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ. ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಮತ್ತು ಚೂಪಾದ ಅಥವಾ ಭಾರವಾದ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದೂರವಿರಿಸಿ.
2. ಬೆಂಕಿಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹೊಗೆಯಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದೂರವಿರಿಸಿ. ಇದು ಅನಾರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕೆಮ್ಮುಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
3. ವಿಷಯುಕ್ತವಾದ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಮಕ್ಕಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಿಂದ ಹೊರಗಿಡಬೇಕು. ಖಾಲಿ ಮೃದು ಪಾನೀಯ ಬಾಟಲಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷವನ್ನು ಹಾಕಬೇಡಿ.
4. ಮಗುವಿನ ಕೈ, ಮೈ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಭಾಗವು ಸುಟ್ಟು ಹೋದರೆ, ನೋವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವವರೆಗೂ (10 ನಿಮಿಷಗಳು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) ತಣ್ಣನೆಯ ನೀರನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಿರಬೇಕು.
5. ವಾಹನಗಳು ಮತ್ತು ಬೈಸಿಕಲಗಳು ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅಪಘಾತಕ್ಕೆ ಈಡು ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲಾ ವಾಹನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರವಿರಲಿ ಮತ್ತು ಇತರರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿ.
6. ಚಾಕುಗಳು, ಗಾಜು, ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ಲಗ್‍ಗಳು, ತಂತಿ, ಉಗುರುಗಳು, ಪಿ‍ನ್‍ಗಳು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಈ ಕುರಿತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿ.
7. ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ಕಸವನ್ನು ತಿನ್ನುವುದು ಅಥವಾ ಚಿಕ್ಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ಅಥವ ಬಾಯಿಯ ಹತ್ತಿರ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತಡೆಯಿರಿ. (ಉದಾ. ನಾಣ್ಯಗಳು, ಗುಂಡಿಗಳು) ಇವುಗಳು ಸರಾಗವಾಗಿ ಉಸಿರಾಡಲು ತೊಂದರೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ.
8. ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ನೀರಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ಆಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ಇದರಿಂದ ನೀರಿನೊಳಗೆ ಬೀಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ. (ನದಿಗಳು, ಸರೋವರಗಳು, ಕೊಳಗಳು, ಬಾವಿಗಳು).
9. ಮನೆ ಅಥವಾ ಶಾಲೆಗೆ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕಿಟ್ ರಚಿಸಿ (ಸಾಬೂನು, ಕತ್ತರಿ, ಸೋಂಕುನಿವಾರಕ ಮತ್ತು ಆಂಟಿಸೆಪ್ಟಿಕ್ ಕ್ರೀಮ್, ಹತ್ತಿ ಉಣ್ಣೆ, ಥರ್ಮಾಮೀಟರ್, ಬ್ಯಾಂಡೇಜಗಳು / ಪ್ಲಾಸ್ಟರಗಳು ಮತ್ತು ಒಆರಎಸ್).
10. ನೀವು ಚಿಕ್ಕ ಮಗುವಿನೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಅಲ್ಲಿಯ ಕುರಿತು ನಿಮಗೆ ಜ್ಞಾನ ಇರಲಿ! ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಲ್ಲಿಯ ಅಪಾಯಗಳ ಕುರಿತು ಕೇಳಿ ಮತ್ತು ಗಮನವಿಡಿ.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಅಪಘಾತಗಳು ಮತ್ತು ದುರ್ಘಟನೆಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು: ಮಕ್ಕಳು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?

• ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಪಘಾತ ಮತ್ತು ಗಾಯಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವುದರ ಕುರಿತು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ!
• ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮರೆಯದಹಾಗೆ ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡಿ!
• ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ!
• ವಿಷವನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಇರಿಸುವ ಕುರಿತು ಪೋಸ್ಟರಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ: ಅವುಗಳನ್ನು ಶೇಖರಿಸಿಡುವುದು ಹೇಗೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಲೇಬಲ್ ಮಾಡುವುದು ಹೇಗೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದೂರವಿರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ತಿಳಿಯಿರಿ.
• ಯಾರಾದರೂ ಗಾಯಗೊಂಡರೆ ನಾವು ಬಳಸಬಹುದಾದ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಕಿಟ್ ನಿಮ್ಮ ಬಳಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ
• ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ಆಟವಾಡಲು ಸುರಕ್ಷಿತವಾದ ಆಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿ.
• ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದಾದ ನದಿ ಅಥವಾ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಹಗ್ಗ ಮತ್ತು ಫ್ಲೋಟ್ ಅಥವಾ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸೇತುವೆ ಮಾಡಿ.
• ನಿಮ್ಮ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ರಚಿಸಿ.
• ಮಕ್ಕಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ಸುರಕ್ಷತಾ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ರಚಿಸಿ.
• ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಮುಳುಗಿಹೋಗುವ ಅಪಾಯ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ. ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಲು ಏನು ಮಾಡಬಹುದೆಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಮಾಡಿ
• ಆದರೆ ಏಕೆ? ಎನ್ನುವ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಆಗಬಹುದಾದ ಅಪಘಾತಗಳ ಕುರಿತು ಆಟ ಆಡಿ.
• ನಮ್ಮ ಮನೆಗಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಪೋಸ್ಟರಗಳು, ಹಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ನಾಟಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ, ಆಯೋಜಿಸಿ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ಮನೆ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಯ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕಿಟ್ ನಲ್ಲಿ ಏನು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತದಿಂದ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
• ಪೋಸ್ಟರ್ ಅಥವಾ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಮತ್ತು ಮತ್ತು ಅಪಘಾತಗಳ ಎಲ್ಲ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬಹುದೇ ಎನ್ನುವ ಆಟವನ್ನಾಡಿ.
• ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಕುರಿತು ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ.
• ಮಗುವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾಗ ರೋಲ್ ಪ್ಲೇ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಕುರಿತು ಇರುತ್ತದೆ.
• ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಕಲಿಯಲು ನಾವು ನಮ್ಮ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲು ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ, ಪಾತ್ರ-ವಹನೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
• ನಮ್ಮ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಇರುವ ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಮತ್ತು ಪರಿಹರಿಸಿ
• ವಯಸ್ಕರೊಂದಿಗೆ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆಗುವ ಗಾಯದ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ನಾವು ತಿಳಿದಿರುವುದಷ್ಟು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ಮಗುವು ಉಸಿರುಗಟ್ಟಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಪೋಷಕರು, ಅಜ್ಜಿ ಮತ್ತು ಸಹೋದರರು ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿಯರಿಗೆ ತೋರಿಸಿ.
• ಸುಡುವಿಕೆ,ಬೀಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮುಳುಗುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಸ್ತೆಗಳು ಸಂಭವಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಕಲಿಯಿರಿ.
• ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸುಡುವಿಕೆಯ ಅಪಾಯಗಳು ಯಾವುವು? ಯಾರಿಗೆ ಆದರೂ ಸುಟ್ಟರೇ ನಾವು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಅಡುಗೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸಿ ಮತ್ತು ಬಿಸಿ ದ್ರವಗಳಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು? ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅಪಾಯಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಹೇಗೆ? ವಯಸ್ಕರಿಗಿಂತಲೂ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು ಉಸಿರುಗಟ್ಟಿಸುವ ತೊಂದರೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿರುವುದು ಏಕೆ? ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ನಾವು ತೊಂದರೆಗೆ ಸಿಲುಕದೇ ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಬಗೆ ಹೇಗೆ?

ಟಿಪ್ಪಿ ಟ್ಯಾಪ್ ಹೇಗೆ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಪ್ರಥಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕಿಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಆಗಬಹುದಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ, ದಯವಿಟ್ಟು www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.

10. ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ (Kannada, HIV & AIDS)

1. ನಮ್ಮ ದೇಹವು ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿದಿನವೂ ನಾವು ಉಸಿರಾಡುವ, ತಿನ್ನುವ, ಕುಡಿಯುವ ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳಿಂದ ಬರುವ ರೋಗಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷವಾದ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
2. “ಎಚ್ಐವಿ”ಯು ವೈರಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಯಾಗಿದೆ (ವಿ ಎಂದರೇ ವೈರಸ್ ಎಂದಾಗಿದೆ). ಇದು ತುಂಬಾ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ನಮ್ಮ ದೇಹವು ಇತರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಸಹ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
3. ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಎಚ್ಐವಿ ವೈರಸನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಹಲವು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಯಾವ ಔಷದಕ್ಕೂ ದೇಹದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಈ ವೈರಸನ್ನು ಕಿತ್ತು ಹಾಕಲು ಸಮರ್ಥತೆಯಿಲ್ಲ.
4. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಮತ್ತು ಔಷಧ ಉಪಚಾರ ಇಲ್ಲದ ಎಚ್ಐವಿ ಹೊಂದಿದ ಜನರಲ್ಲಿ ಏಡ್ಸ್ ರೋಗ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಆಗುತ್ತದೆ. ಏಡ್ಸ್ ಎಂಬುದು ದೇಹವು ದುರ್ಬಲವಾಗುವ ಗಂಭೀರ ರೋಗಗಳ ಗುಂಪಾಗಿದೆ.
5. ಎಚ್ಐವಿ ಯು ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ದ್ರವಗಳೊಂದಿಗೆ ದೇಹದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತದೆ. (1) ಲೈಂಗಿಕತೆಯ ಮೂಲಕ (2) ಸೋಂಕಿತ ತಾಯಿಯಿಂದ ಮಗುವಿಗೆ ಮತ್ತು (3) ರಕ್ತದ ಮೂಲಕವು ಇದು ಹರಡುತ್ತದೆ.
6. (1) ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಬಂಧವಿಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ, (2) ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿರುವುದು ಅಥವಾ (3) ಕಾಂಡೋಮಗಳನ್ನು (ಸಂರಕ್ಷಿತ ಲೈಂಗಿಕತೆ) ಬಳಸಿ ಲೈಂಗಿಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುವುದು. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ HIV ಹರಡುವುದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ.
7. ನೀವು ಏಡ್ಸ್ ಪೀಡಿತರೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡಬಹುದು, ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಬಹುದು, ಕುಡಿಯಬಹುದು, ಕೈಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಮತ್ತು ತಬ್ಬಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಈ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಿಂದ ಅವರ ಎಚ್ ಐ ವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ ನಿಮಗೆ ಅಂಟುವುದಿಲ್ಲ.
8. ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಹೊಂದಿರುವ ಜನರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಭಯ ಮತ್ತು ದುಃಖ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಂತೆ, ಅವರಿಗೆ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ ಬೇಕು, ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೂ ಬೆಂಬಲ ಬೇಕು. ಹೀಗಾಗಿ ನಾವು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿ ಸೂಕ್ತ ಸಲಹೆ ನೀಡಬೇಕು.
9. ಎಚ್ಐವಿ ಅಥವಾ ಏಡ್ಸ್ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಎಂದು ಸ್ವಯಂ ಭಾವಿಸುವ ಜನರು ತಮಗೆ ತಾವೇ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆಗಾಗಿ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಅಥವಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಬೇಕು.
10. ಹೆಚ್ಚಿನ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಎಚ್ಐವಿ ಪಾಸಿಟಿವ್ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ದೊರೆಯುತ್ತಿದೆ. ಆಂಟಿರೆಟ್ರೋವೈರಲ್ ಥೆರಪಿ (ART) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಔಷಧವು ಅವರಿಗೆ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಬದುಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಪರಿಣತ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಾಗೂ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಪರಿಶೀಲಿಸಿರುವ ಈ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಓ.ಆರ್.ಬಿ. ಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕುರಿತ ವೆಬ್ ತಾಣ (http://www.health-orb.org) ದಲ್ಲಿಯೂ ಲಭ್ಯ .

ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅರಿವು ಮೂಡಲು ಹಾಗೂ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೆರವಾಗುವ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್: ಮಕ್ಕಳು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?

• ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ ಕುರಿತು ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ!
• ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮರೆಯದಹಾಗೆ ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡಿ!
• ಇತರ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಕರಪತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ . ಇವುಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.
• ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಕುರಿತು ನಮ್ಮ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸಲು ಶಾಲೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿ.
• ಏಡ್ಸನಿಂದ ಬಾಧಿತವಾಗಿರುವ ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿನ ಯಾವುದೇ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ.
• ಲೈಫ್ಲೈನ್ ಗೇಮ್ ಅನ್ನು ಆಟವಾಡಿ ಮತ್ತು ನಮಗೆ ಎಚ್ಐವಿ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ತರುವ ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವರ್ತನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಿ.
• ಎಚ್ಐವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಬರುವ ವಿಧಾನಗಳ ಕುರಿತು ಒಂದು “ಸರಿ ಮತ್ತು ತಪ್ಪು” ಆಟವನ್ನು ರಚಿಸಿ ಮತ್ತು ಆಟ ಆಡಿ. ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಬಹುದಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ.
• ವಿಶೇಷ ಸ್ನೇಹ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಲೈಂಗಿಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಲು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಜೀವನ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಿರಿ.
• ”ದ ಫ್ಲೀಟ್ ಆಫ್ ಹೋಪ್” ಅನ್ನು ಆಡಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ವಿಶೇಷ ಸ್ನೇಹಕ್ಕಾಗಿ ಎಚ್ಐವಿಗಳಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾವು ಯಾವ ಸುರಕ್ಷಿತ ನಡವಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಿರಿ.
• ಎಚ್ಐವಿ ಅಥವಾ ಏಡ್ಸ್ ಹೊಂದಿರುವ ಯಾರಾದರೂ ಎದುರಿಸಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲಾ ತೊಂದರೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ನಾವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಯೋಚಿಸುವುದು
• ಎಚ್ ಐ ವಿ ಸೋಂಕಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಇರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ರೋಲ್ ಪ್ಲೇ ಮಾಡಿ
• ಎಚ್ಐವಿ ಪೀಡಿತರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಜನರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತು ಕಥೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ ಮತ್ತು ಚರ್ಚಿಸಿ.
• ನಮಗೆ ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಕುರಿತು ನಮಗೆ ಏನು ತಿಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ರಚಿಸಿ.
• ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಕುರಿತ ನಮ್ಮ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ.
• ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಕುರಿತು ನಮ್ಮ ಶಾಲೆಗೆ ಪೋಸ್ಟರ್ ಮಾಡಿ.
• ಮೀನಾ ಎಂಬ ಹುಡುಗಿ ಅಥವಾ ರಾಜೀವ್ ಎಂಬ ಹುಡುಗ ಮತ್ತು HIV ಹೊಂದಿರುವ ಅವರ ತಾಯಿ ಇವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒಂದು ನಾಟಕ ರಚಿಸಿ. ಇಲ್ಲಿ ಮೀನಾ ತಮ್ಮ ಎಚ್ ಐ ವಿ ಹೊಂದಿರುವ ತಾಯಿಗೆ ART (ಆಂಟಿ ರೆಟ್ರೊವೈರಲ್ ಥೆರಪಿ) ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಕ್ಲಿನಿಕಗೆ ಹೋಗಲು ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ಹೇಗೆ ಮನವೊಲಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಈ ನಾಟಕ ಮಾಡಿ.
• ನಮ್ಮ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಆಕ್ಷನ್ ಕ್ಲಬ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ.
• ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೇಳಿ? ನಮ್ಮ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಉಳಿಯಲು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸಿದ್ಧತೆಗೆ ಯಾವ ಆಹಾರಗಳು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ? ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಎಂದರೇನು? ಈ ಸಾಂಕ್ಷೇಪಾಕ್ಷರಗಳು ಏನನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ? ಯಾರಾದರೂ ಎಚ್ಐವಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಾಗ ಏನಾಗುತ್ತದೆ? ಯಾರಾದರೂ ಏಡ್ಸ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಾಗ ಏನಾಗುತ್ತದೆ? ಎಚ್ಐವಿ ಹೇಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ವರ್ಗಾವಣೆ ಆಗುತ್ತದೆ? ಅದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ? ನಾವು ಅದರಿಂದ ಹೇಗೆ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು? ಜನರು ಎಚ್ಐವಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಪಡೆಯಬೇಕು? ತಾಯಂದಿರು ತಮ್ಮ ಮಗುವಿಗೆ ಎಚ್ಐವಿ ಹಾದುಹೋಗುವ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ? ART (ಆಂಟಿ ರೆಟ್ರೋವೈರಲ್ ಥೆರಪಿ) ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಾವಾಗ ಅದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು? ಯಾವಾಗ ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹವು ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಾಗುತ್ತವೆ? ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕಾಂಡೋಮ್ ಅನ್ನು ಹೇಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಬಳಸಬೇಕು? (ಪುರುಷ / ಹೆಣ್ಣು) ಎಚ್ಐವಿ ಜೊತೆ ವಾಸಿಸುವ ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗಿಯೂ ಚೆನ್ನಾಗಿಯೂ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ತಮವಾದ ಮಾರ್ಗಗಳು ಯಾವುವು? ಎಚ್ಐವಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಹತ್ತಿರದ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಎಲ್ಲಿದೆ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ.

ದಿ ಲೈಫ್ಲೈನ್ ಗೇಮ್ ಅಥವಾ ಫ್ಲೀಟ್ ಆಫ್ ಹೋಪ್ ಗೇಮ್ ಕುರಿತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಟ್ರೂ ಅಥವಾ ಫಾಲ್ಸ್ ಗೇಮ್ ಉದಾಹರಣೆ ಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಯಾವುದೆ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ www.childrenforhealth.org ಅಥವಾ clare@childrenforhealth.org ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ.